Chăm sóc trẻ sơ sinh
Tháng 10 20, 2021

Hành trình đầy những câu chuyện tò mò và mới lạ

Khi trẻ đã được ít nhất 4 tháng tuổi, ba mẹ sẽ nhận ra rằng bất kỳ là một ngày bình thường nào, trẻ cũng có thể làm ba mẹ bất ngờ với sự phát triển, đi theo đó là những điều mới mẻ diệu kỳ. Giai đoạn từ 4 đến 6 tháng là thời gian tuyệt vời để ba mẹ mong chờ và đón nhận những điều khác biệt sắp xảy đến đối với cuộc sống của mình và cả của trẻ.

Trẻ 4 tháng tuổi trong hành trình mới

Lịch trình ăn từ 4 đến 6 tháng: Trẻ có thể uống từ 180 đến 210 mL sữa công thức hoặc sữa mẹ (1)(2), 4-5 lần một ngày.

Nặng gấp đôi: Cân nặng của trẻ có thể xấp xỉ gấp đôi trọng lượng lúc mới sinh.

Trẻ 4 tháng tuổi với nền tảng tốt trong thế giới mới

Ba mẹ sẽ nhận thấy tính cách của trẻ ngày càng bộc lộ rõ nét hơn. Vào cuối tháng thứ 4, trẻ có thể sẽ cười thành tiếng và bắt đầu  trò chuyện, đáp lại khi ba mẹ tương tác và xưng hô với trẻ.

Trẻ đang cố gắng nói như ba mẹ

Trẻ trong thời gian này đang phát triển các kỹ năng ngôn ngữ, sự hiểu biết về thế giới bên ngoài và cũng đang mong muốn sự giúp đỡ từ ba mẹ. Dưới đây là một số cách để khuyến khích sự học hỏi, luyện tập của trẻ:

Nói chuyện với trẻ thường xuyên khi ba mẹ mặc quần áo cho trẻ, lúc cho trẻ ăn và cũng như lúc tắm cho trẻ

● Dành khoảng thời gian yên tĩnh (tắt radio, TV,…)

● Khuyến khích trẻ quay đầu về phía phát ra âm thanh

● Lặp lại thường xuyên các loại âm thanh và cố gắng cho trẻ bắt chước

Cơ thể trẻ đang rất cần nhiều dinh dưỡng

Ở độ tuổi này, đảm bảo cung cấp dưỡng chất cho hệ thống miễn dịch cũng quan trọng như việc trẻ nhận được tình yêu thương từ ba mẹ. Cho dù trẻ được bú sữa mẹ hay sữa công thức, ba mẹ cần phải biết được vai trò của các chất dinh dưỡng, cách phối hợp với nhau để giúp tăng cường hệ thống miễn dịch cho trẻ:

● Carbohydrate, protein và lipid là những chất dinh dưỡng đa lượng giúp cung cấp năng lượng, hỗ trợ quá trình hình thành cấu trúc màng tế bào, thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể.

● Vitamin và khoáng chất rất cần thiết cho các quá trình trao đổi chất xảy ra trong cơ thể trẻ. Cụ thể, kẽm giúp hỗ trợ các hoạt động chức năng diễn ra bình thường của nhiều tế bào và mô, bao gồm cả các tế bào miễn dịch.

● Nucleotides đóng vai trò quan trọng giúp hình thành và hiệu chỉnh các tế bào, đặc biệt khi cơ thể đang tăng trưởng và phát triển nhanh chóng như giai đoạn sơ sinh.

Tầm quan trọng của 2’-FL Human Milk Oligosaccharide* (HMO)

Trẻ sơ sinh cần prebiotics, giúp nuôi dưỡng các vi khuẩn tốt trong đường ruột, trong khi đường ruột chứa 70% hệ thống miễn dịch. 2’-FL HMO là một prebiotic quan trọng trong hệ thống miễn dịch mà trước đây chỉ được tìm thấy hàm lượng đáng kể trong sữa mẹ.

Trẻ 4 tháng tuổi có nhu cầu giấc ngủ như thế nào?

Trẻ có thể ngủ khoảng 12 đến 15 giờ một ngày, bao gồm cả những giấc ngủ ngắn.

Trẻ sẽ bắt đầu lăn lộn, cục cựa và tự đánh thức mình. Hãy đợi một vài phút để xem liệu trẻ có thể tự ngủ trở lại hay không.

QUAN TRỌNG: Cất các loại chăn dày, chăn bông, gối, đồ chơi và thú nhồi bông ra khỏi nôi của trẻ.

Thế giới của trẻ lúc 5 tháng tuổi: Khôn lớn hơn mỗi ngày

Trẻ sẽ dùng cả hai tay để chơi và sử dụng âm thanh có hai âm tiết để trò chuyện. Vào cuối tháng thứ 5, trẻ có thể có đủ sức để ngồi dậy khi được trợ giúp và chuyền đồ chơi từ tay này sang tay khác.

Ở độ tuổi này, trẻ có thể bắt đầu tỏ ra cảnh giác với người lạ. Mặc dù trẻ đã phát triển khả năng nhận biết những khuôn mặt quen thuộc, nhưng trẻ có thể tỏ ra lạ lẫm và sợ hãi những người mới quen. Điều này là bình thường và sẽ biến mất theo thời gian.

Đảm bảo chế độ ăn uống cân bằng cho trẻ

Trẻ 5 tháng tuổi cần các chất dinh dưỡng phù hợp, khoa học để phát triển mạnh mẽ. Trẻ cần protein, chất béo, carbohydrate, vitamin và khoáng chất để hỗ trợ sự phát triển của xương, cơ, hệ miễn dịch, não và mắt. Dưới đây là một số thành phần quan trọng để tăng trưởng và phát triển hệ thống miễn dịch của trẻ:

● Vitamin C giúp hình thành collagen, một loại protein tạo cấu trúc xương, sụn, cơ, mạch máu và các mô liên kết khác, giúp duy trì các mao mạch máu, xương và răng. Ngoài ra, vitamin C cần thiết cho việc chữa lành vết thương và giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng, và hỗ trợ hấp thụ sắt.

● Human Milk Oligosaccharide* (HMO) là một loại prebiotic trước đây chỉ được tìm thấy trong sữa mẹ. HMO có một lượng đáng kể trong sữa mẹ và là thành phần dồi dào thứ ba, sau chất béo và carbohydrate. Hiện tại một số sản phầm có bổ sung 2'FL-HMO cõ tác dụng hỗ trợ hệ miễn dịch của trẻ

● Canxi đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển xương, răng, quá trình đông máu, duy trì các dây thần kinh và cơ khỏe mạnh.

Sắt cần thiết cho sự phát triển và hình thành các tế bào máu khỏe mạnh. Sắt là một phần của hemoglobin, một loại protein có liên quan đến quá trình vận chuyển và lưu trữ oxy.

● Proteins giúp phát triển, duy trì và hoàn thiện các mô mới trên khắp cơ thể, bao gồm cả cơ bắp.

Cơ bắp và trí não của trẻ

Các cơ và tế bào não của trẻ đang hoạt động và phát triển mạnh mẽ ở độ tuổi này. Dưới đây là 5 bài tập giúp trẻ 5 tháng luyện tập:

● Khuyến khích trẻ ngẩng đầu và chống tay để quan sát những gì đang xảy ra xung quanh.

● Ôm trẻ thẳng đứng dưới cánh tay. Từ từ hạ trẻ xuống cho đến khi chân chạm vào bàn, giường hoặc lòng ba mẹ để giúp trẻ có cảm giác đứng trong thời gian sắp tới.

● Giúp trẻ học cách tự ngồi dậy, đỡ trẻ vào góc của một chiếc ghế dài để giúp trẻ không bị ngã.

● Cố gắng cho trẻ nhìn theo khuôn mặt hoặc vật thể phát sáng.

● Nhặt đồ chơi có hình khối nhỏ hơn 3 cm và để tránh xa trẻ. Những đồ vật nhỏ có thể cản trở đường thở khi trẻ vô tình cho vào miệng.

Giấc ngủ của trẻ 5 tháng tuổi

Trẻ có thể ngủ từ 12 đến 15 giờ một ngày, bao gồm cả những giấc ngủ ngắn.

Trẻ sẽ thức dậy thường xuyên hơn vào ban đêm và có thể không ngủ quá 5 đến 6 giờ liên tục.

Trẻ bắt đầu ngồi dậy và tự đánh thức mình trong thời gian này. Nếu có thể, hãy để trẻ cố gắng ngủ lại thay vì ngay lập tức ru trẻ ngủ.

Thế giới của trẻ 6 tháng tuổi: Nửa năm trôi qua và những trải nghiệm hoàn toàn mới

Khi bước qua tháng thứ 6, trẻ đang tiếp tục biba bibo bằng mọi âm thanh mà mình có thể tạo ra. Lúc này, ba mẹ hãy tiếp tục trò chuyện, tương tác với trẻ để mang đến cho trẻ những trải nghiệm mới.

Trẻ ngày càng nhận biết rõ ràng hơn và khi nhận thức về ba mẹ như những người thân đặc biệt gần gũi, trẻ có thể cảm thấy lo lắng lúc không có ba mẹ ở bên. Cách hay để giúp trẻ an tâm rằng khi không nhìn thấy ba mẹ không có nghĩa là ba mẹ ở cách xa trẻ là chơi trò “ú òa”.

Giờ chơi là giờ học

Mỗi trẻ sẽ phát triển tại một thời điểm khác nhau, nhưng đến cuối tháng thứ 6, trẻ có thể sẽ tự ngồi dậy mà không cần người giúp và sử dụng kỹ năng mới làm được này để khám phá thế giới của mình bằng cách:

● Khám phá kết cấu và hình dạng bằng cách tìm đồ vật và đưa chúng vào miệng. (Lưu ý những đồ vật nhỏ hơn có thể cản trở đường thở khi cho vào miệng)

● Chọn đồ bằng cách dùng ngón tay cào, cấu, xé. (Ba mẹ sẽ cần cẩn thận hơn với các đồ vật trong nhà)

Cho trẻ một khởi đầu vững chắc

Tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định xem trẻ đã sẵn sàng ăn thức ăn rắn trong chế độ ăn uống của mình hay chưa. Khi ba mẹ cho trẻ ăn thức ăn đặc, hãy bắt đầu cho trẻ trải nghiệm, từng món một để kiểm tra các vấn đề dị ứng. Nếu trẻ có phản ứng nghiêm trọng với một loại thực phẩm nào đó, hãy liên hệ với bác sĩ nhi khoa để được tư vấn.

Ở độ tuổi này, trẻ có thể lựa chọn những thức ăn đặc ngoài sữa:

● Ngũ cốc bổ sung sắt cho trẻ em (gạo, lúa mạch, yến mạch)

● Thịt xay nhuyễn (thịt bò, lợn, gà nấu chín hoàn toàn)

● Trái cây xay nhuyễn hoặc ép (chuối, lê, táo, đào)

● Các loại rau củ xay nhuyễn hoặc lọc (bơ, cà rốt, bí, khoai lang nấu chín)

Giấc ngủ của trẻ 6 tháng tuổi

Ở độ tuổi này, trẻ có thể sẽ ngủ suốt đêm, thỉnh thoảng thức giấc.

Nếu trẻ không thể ngủ liên tục, hãy nói chuyện với các bác sĩ nhi khoa để tìm ra nguyên nhân và giải pháp.

Vào ban ngày, trẻ 6 tháng tuổi sẽ thức nhiều và hoạt động trong thời gian dài. Trẻ có thể muốn hai hoặc ba giấc ngủ ngắn trong vòng 3 đến 4 giờ.

Tháng tiếp theo sẽ như thế nào? Trẻ phát triển từng phút

Hiểu thêm về quá trình mọc răng, thực đơn dinh dưỡng mới và sự phát triển của trẻ 7 tháng tuổi trong bài viết tiếp theo.

SIM-C-228-21

-------

* Human Milk Oligosaccharide: Không phải từ sữa mẹ. † Không bao gồm nước.
(1) https://vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/nhi/lich-trinh-ngu-tham-khao-cho-be-3-4-thang-tuoi/
(2) https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/nhi/lich-trinh-ngu-tham-khao-cho-tre-5-6-thang-tuoi/
Nguồn: https://www.similac.com/baby-feeding/milestones-development/4-5-6-month-old.html