Chăm sóc trẻ sơ sinh
Tháng 10 20, 2021

Nhu cầu của trẻ sinh non, phương pháp Kangaroo và các câu hỏi về sự phát triển toàn diện

Dù bạn lần đầu có con hay đã sinh bé thứ tư thì sự chào đời của một sinh linh luôn mang lại rất nhiều mong chờ. Và việc con sinh ra sớm 3 tuần hoặc hơn thế chắc chắn sẽ khiến ba mẹ gặp phải nhiều băn khoăn, trăn trở về sự phát triển của con yêu.

Nhưng ba mẹ hãy ghi nhớ rằng: mỗi trẻ (ngay cả khi trẻ sinh non) đều sẽ phát triển theo các tốc độ riêng và theo cách riêng của mình. Trẻ sinh non có thể phải nỗ lực nhiều hơn để bắt kịp tốc độ phát triển, mặc dù không mong muốn nhưng ba mẹ chắc hẳn sẽ có nhiều câu hỏi cần được giải đáp.

Các cột mốc quan trọng của trẻ sinh non - Ba mẹ nên cẩn thận khi so sánh

Sau khi được xuất viện, trẻ sinh non sẽ dần bắt kịp được thời gian bị thiếu hụt trong bụng mẹ bằng cách lớn lên và phát triển, mặc dù có thể không nhanh như mẹ mong đợi. Lúc này, tốc độ phát triển của trẻ có thể chậm lại bằng với số tuần trẻ sinh sớm.

Ví dụ: Nếu trẻ sơ sinh sinh sớm 8 tuần, trẻ có thể phát triển chậm hơn những đứa trẻ sinh đủ tháng khoảng 8 tuần. Hãy ghi nhớ điều này khi bắt đầu việc cho trẻ ăn với loại thức ăn phù hợp và BS nhi khoa sẽ chia sẻ các hướng dẫn ban đầu với bạn. Bác sĩ nhi khoa sẽ là người hỗ trợ để giải đáp bất kỳ mối bận tâm nào của ba mẹ về trẻ sinh non.

Ba mẹ nên theo dõi sự thay đổi của con mình ở nhà trong vài tháng đầu tiên, trao đổi và tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa về sự phát triển của trẻ sinh non. Bạn có thể sử dụng công cụ theo dõi cột mốc phát triển.

Sự khác biệt giữa tuổi hiệu chỉnh và tuổi theo thời gian

Liệu mẹ có biết, em bé của mẹ thực sự bao nhiêu tuổi? Với trẻ sinh non, có một chỉ số dùng để đánh giá độ trưởng thành của trẻ, đó là tuổi hiệu chỉnh.

● Tuổi được tính từ ngày trẻ được sinh ra được gọi là tuổi theo thời gian.

● Tuổi được tính bằng tuổi sinh trừ số tuần sinh thiếu trước 40 tuần gọi là tuổi hiệu chỉnh của trẻ sơ sinh. Ví dụ, một đứa trẻ 10 tuần tuổi được sinh ra sớm 8 tuần sẽ có tuổi hiệu chỉnh là 2 tuần.

Tại sao sự khác biệt này lại quan trọng? Bởi vì trẻ sơ sinh có thể đạt các cột mốc phát triển với tốc độ gần với độ tuổi hiệu chỉnh hơn là độ tuổi thời gian. Hiểu được cả hai sẽ giúp mẹ và bác sĩ theo dõi tốt hơn sự phát triển của trẻ. Để theo dõi sự phát triển của trẻ non tháng so với trẻ sinh đủ tháng, bác sĩ có thể cần theo dõi độ tuổi hiệu chỉnh của trẻ trong năm đầu tiên hoặc sau đó nữa.

Ba mẹ có thể dễ dàng ghi nhớ độ tuổi hiệu chỉnh của con bằng Bảng tính tuổi hiệu chỉnh.

Khi nào trẻ sinh non phát triển bắt kịp - Làm thế nào bạn có thể biết được?

Vì trẻ sinh non chào đời với kích thước bé nhỏ nên trẻ cần phát triển nhanh hơn bình thường để có cùng kích thước với một em bé đủ tháng. Đây được gọi là "bắt kịp đà tăng trưởng". Nhiều trẻ sinh non sẽ bắt kịp tốc độ tăng trưởng vào khoảng 12 đến 18 tháng tuổi.*

Theo dõi những thay đổi trong quá trình phát triển ở trẻ sơ sinh có thể nâng cao chất lượng cuộc trao đổi của ba mẹ với bác sĩ nhi khoa.

Sự phát triển của trẻ sinh non và việc nuôi dưỡng những kết nối

Khoa chăm sóc đặc biệt cho trẻ sinh non được trang bị đầy đủ và có các nhân viên liên tục theo dõi, cho trẻ ăn và chăm sóc kỹ lưỡng. Vì thường được chăm sóc trong lồng ấp (cũi trong suốt, kín) nên trẻ sinh non cần ít kích thích hơn. Do đó nhu cầu thể chất của trẻ cũng cần được đáp ứng theo những cách đặc biệt khác trẻ sinh đủ tháng. Để đảm bảo rằng trẻ sinh non vẫn được tiếp xúc và có được những trải nghiệm thể chất cần thiết, y tá hoặc bác sĩ có thể gợi ý cho mẹ và trẻ "phương pháp Kangaroo".

Phương pháp Kangaroo là gì?

Đây là phương pháp khuyến khích tiếp xúc da kề da mang lại nhiều lợi ích cho cả ba mẹ và trẻ. Phương pháp Kangaroo không chỉ giúp điều chỉnh thân nhiệt của trẻ mà còn được các nghiên cứu cho thấy rằng mùi hương và giọng nói của mẹ có tác dụng làm dịu và tạo cảm giác thoải mái, hỗ trợ sự phát triển của trẻ.

Cách chăm sóc theo phương pháp Kangaroo rất đơn giản để gia đình có thể áp dụng, giúp mang lại lợi ích cho trẻ sinh non và là niềm an ủi cho cha mẹ.

Làm thế nào để ba mẹ áp dụng phương pháp Kangaroo?

Tư thế Kangaroo mang lại cho con tất cả các kích thích tích cực cần thiết cho sự phát triển, bao gồm:

● Thính giác, thông qua âm thanh của giọng nói

● Khứu giác qua mùi hương khi gần gũi với cơ thể

● Xúc giác qua tiếp xúc da kề da

Dưới đây là cách thực hiện nhanh chóng, tương đối dễ dàng cho các bậc phụ huynh áp dụng:

● Tìm một chỗ ngồi thoải mái. Đặt trẻ (chỉ mặc tã và đội mũ) trên ngực trần của ba mẹ.

● Quay đầu sang một bên sao cho tai của trẻ nằm ở phía trên trái tim của ba mẹ một chút. Sử dụng một tấm mền, áo choàng hoặc áo sơ mi để che cho trẻ.

● Giữ đầu của trẻ sinh non thẳng đứng và không bị che kín (vẫn đội mũ) để trẻ thở thoải mái.

Nếu có thể, hãy giữ trẻ ở tư thế Kangaroo ít nhất một giờ để đảm bảo một chu kỳ ngủ hoàn chỉnh. Ba mẹ sẽ cảm nhận thấy phương pháp Kangaroo mang lại một trải nghiệm và sự kết nối diệu kỳ!

* Trẻ sinh non của bạn có thể phát triển nhanh hơn hoặc chậm hơn mức này. Trao đổi với bác sĩ nhi khoa kỹ hơn để biết điều gì tốt nhất cho con.

SIM-C-195-21

-----

Tham khảo:
1. Groh-Wargo S, et al. Pediatr Res. 2005;57(5, pt 1):712-718.
2. O’Connor DL, et al. Pediatrics. 2001;108(2):359-371.
3. Carver JD, et al. Pediatrics. 2001;107(4):683-689.
Nguồn:
● What’s the Difference Between Corrected Age and Chronological Age—and Other Answers to Your Preemie Baby Development Questions. Abbott. https://www.similac.com/baby-feeding/premature-development/preemie-adjusted-age.html
● Robledo J. Breastfeeding premature babies. Babycenter. January 19, 2019. Accessed May 27, 2020. https://www.babycenter.com/0_breastfeeding-premature-babies_8480.bc
● Hội Nhi khoa Việt Nam và Hội Chu sinh và Sơ sinh TP.HCM (2013). KHUYẾN CÁO ĐIỀU TRỊ DINH DƯỠNG CHO TRẺ SINH NON - NHẸ CÂN. http://hoinhikhoavn.com/upload/medias/bai1_3.pdf