3 phương pháp chẩn đoán tiền đái tháo đường

1. Xét nghiệm hemoglobin glycated (HbA1c)

Khi đi vào máu, glucose sẽ gắn kết với hemoglobin, một protein có trong tế bào hồng cầu. Xét nghiệm HbA1c sẽ đo tỷ lệ phần trăm lượng hồng cầu có hemoglobin gắn kết với glucose. Vì tế bào hồng cầu có thời gian sống lên đến 3 tháng nên kết quả xét nghiệm này sẽ cho biết mức đường huyết trung bình trong khoảng 2-3 tháng vừa qua [1]. Theo đó, để chẩn đoán tiền đái tháo đường và đái tháo đường, kết quả xét nghiệm sẽ cho các giá trị sau [2]:

● Bình thường: Chỉ số HbA1c dưới 5,7%

● Tiền đái tháo đường: Chỉ số HbA1c ở khoảng 5,7% - 6,4%

● Đái tháo đường: Chỉ số HbA1c từ 6,5% trở lên.

2. Kiểm tra đường huyết lúc đói

Xét nghiệm này giúp kiểm tra mức đường huyết lúc đói. Khi thực hiện, bạn sẽ phải nhịn ăn uống (chỉ được uống nước lọc) trong ít nhất 8 tiếng trước khi xét nghiệm. Kiểm tra lượng đường trong máu lúc đói thường được thực hiện vào buổi sáng sớm, trước khi ăn [2].

Theo đó, người bình thường sẽ có mức đường huyết lúc đói dưới 100 mg/dL (5,6 mmol/L). Nếu chỉ số này đạt mức 100 - 125 mg/dL (5,6 - 6,9 mmol/L) thì người đó được chẩn đoán mắc tiền đái tháo đường và nếu từ 126 mg/dL (7,0 mmol/L) trở lên thì được chẩn đoán đái tháo đường [2], [3].

3. Thử nghiệm dung nạp glucose đường uống

Phương pháp chẩn đoán tiền đái tháo đường này ít được sử dụng hơn các phương pháp khác [3]. Với xét nghiệm này, bạn sẽ được yêu cầu nhịn ăn qua đêm và uống 75g glucose tại nơi tiến hành xét nghiệm. Sau đó, chuyên gia y tế sẽ tiến hành đo mức đường huyết sau đó khoảng 2 tiếng [3], [4].

Để chẩn đoán tiền đái tháo đường và đái tháo đường, kết quả xét nghiệm sẽ cho các giá trị: [2]

● Bình thường: Nồng độ đường huyết sau 2 giờ uống glucose dưới 140 mg/dL (7,8 mmol/L)

● Tiền đái tháo đường: Nồng độ đường huyết sau 2 giờ uống glucose đạt 140 - 199 mg/dL (7,8 - 11,0 mmol/L)

● Đái tháo đường: Nồng độ đường huyết sau 2 giờ uống glucose đạt từ 200 mg/dL (11,1 mmol/L) trở lên.

Làm gì khi được chẩn đoán mắc tiền đái tháo đường?

Việc được chẩn đoán mắc tiền đái tháo đường có thể khiến bạn lo lắng. Tuy nhiên, tình trạng này có thể được kiểm soát hiệu quả nếu bạn tuân thủ đầy đủ 3 yếu tố quan trọng sau:

1. Dùng thuốc theo đúng hướng dẫn

Trong trường hợp có nguy cơ cao tiến triển thành đái tháo đường, bạn có thể được chỉ định dùng thuốc metformin [3]. Ngoài ra, các loại thuốc khác như thuốc kiểm soát cholesterol và huyết áp cũng có thể được chỉ định [3]. Theo đó, bạn cần tuân thủ hướng dẫn theo chỉ định của chuyên gia để kiểm soát tiền đái tháo đường hiệu quả.

2. Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý

Chế độ dinh dưỡng đóng một vai trò hết sức quan trọng trong quá trình kiểm soát tiền đái tháo đường. Theo các chuyên gia y tế, người mắc tiền đái tháo đường cần xây dựng cho mình một chế độ ăn lành mạnh với nhiều chất xơ, ít chất béo và chứa các loại thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp. Thực đơn dành cho người mắc tiền đái tháo đường nên có nhiều trái cây, rau củ, quả hạnh, ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc [3], [6].

Hiện nay, người tiền đái tháo đường cũng lựa chọn sử dụng các sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt dành cho người mắc đái tháo đường để thay thế bữa ăn chính hoặc dùng như bữa ăn phụ trong chế độ ăn hằng ngày. Lựa chọn này không chỉ giúp cung cấp dinh dưỡng đầy đủ và cân đối mà còn hỗ trợ người mắc tiền đái tháo đường kiểm soát đường huyết hiệu quả.

Theo đó, thành phần của các sản phẩm dinh dưỡng chuyên biệt dành cho người mắc đái tháo đường thường chứa hệ bột đường tiên tiến với chỉ số đường huyết (GI) thấp và được tiêu hóa từ từ, bổ sung myo-inositol, giúp kiểm soát tốt đường huyết. Không những vậy, các sản phẩm này còn được bổ sung thêm các vi chất dinh dưỡng như vitamin và khoáng chất thiết yếu nhằm giúp người mắc tiền đái tháo đường cải thiện sức khỏe.

3. Vận động thể chất thường xuyên

Hoạt động thể chất giúp người mắc tiền đái tháo đường kiểm soát cân nặng, hỗ trợ cơ thể sử dụng glucose để tạo năng lượng và sử dụng insulin hiệu quả hơn. Các chuyên gia y tế khuyến nghị bạn nên dành ít nhất 150 phút để hoạt động thể chất mức độ vừa hoặc 75 phút hoạt động thể chất mức độ cao mỗi tuần [3].

Thêm vào đó, dù kết quả của các phương pháp chẩn đoán tiền đái tháo đường bình thường, bạn vẫn không nên chủ quan. Bạn luôn cần thăm khám sức khỏe thường xuyên và tuân thủ lối sống lành mạnh để ngăn ngừa tiền đái tháo đường.

Việc chẩn đoán tiền đái tháo đường đóng một vai trò quan trọng trong việc trì hoãn hoặc ngăn ngừa nguy cơ tiến triển thành đái tháo đường tuýp 2. Khi được chẩn đoán mắc tiền đái tháo đường, bạn vẫn có thể kiểm soát tình trạng này hiệu quả bằng cách dùng thuốc theo đúng hướng dẫn, vận động thể chất thường xuyên và đặc biệt là xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý.

*Đây là các thông tin tổng quan. Người đọc và người áp dụng cần tự đánh giá và điều chỉnh phù hợp. Luôn tham vấn và tuân thủ các hướng dẫn của chuyên gia y tế để có chế độ tập luyện và ăn uống phù hợp với sức khỏe và tình trạng bệnh lý.

Nguồn tham khảo:
1. Hemoglobin A1C (HbA1c) Test https://medlineplus.gov/lab-tests/hemoglobin-a1c-hba1c-test/
2. Understanding A1C Diagnosis https://diabetes.org/diabetes/a1c/diagnosis
3. Prediabetes https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/prediabetes/diagnosis-treatment/drc-20355284
4. Glucose tolerance test https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/glucose-tolerance-test/about/pac-20394296
5. Metformin https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a696005.html
6. Prediabetes https://www.diabetes.org.uk/preventing-type-2-diabetes/prediabetes

GLU-C-241-22